T24 Dış Haberler
NASA, Mars’taki en önemli uzay araçlarından biriyle ciddi bir sorun yaşıyor. Mars yörüngesinde görev yapan MAVEN (Mars Atmosphere and Volatile Evolution) uzay aracı, 4 Aralık’tan bu yana Dünya ile iletişim kuramıyor.
NASA tarafından yapılan açıklamaya göre, 6 Aralık’ta alınan sınırlı bir takip verisi, MAVEN’in Mars’ın arkasından çıkarken “beklenmedik bir şekilde dönmekte olduğunu” gösterdi. Bununla da sınırlı kalmayan veriler, uzay aracının yörüngesinin değişmiş olabileceğine işaret ediyor. Bu ihtimal, görev açısından büyük bir risk anlamına geliyor.
2013 yılında fırlatılan ve 2014’te Mars yörüngesine ulaşan MAVEN’in temel görevi, Mars’ın atmosferini neden ve nasıl kaybettiğini araştırmaktı. Uzay aracı, Mars’ın geçmişte daha kalın bir atmosfere sahip olduğunu ve yüzeyinde sıvı su bulunabilecek koşulların var olabileceğini gösteren önemli kanıtlar sundu. Araştırmalar, güneş rüzgârlarının zamanla bu atmosferi yok ettiğini ortaya koydu.
Başlangıçta yalnızca bir yıl sürmesi planlanan görev, elde edilen başarılı sonuçlar nedeniyle 10 yılı aşkın bir süre boyunca devam etti. MAVEN sayesinde Mars’taki toz fırtınalarının etkileri daha iyi anlaşılırken, gezegenin aurora (kutup ışıkları) hakkında da önemli bilgiler elde edildi.
MAVEN yalnızca bilimsel bir görev yürütmekle kalmıyor, aynı zamanda Curiosity ve Perseverance gezgin araçları ile Dünya arasındaki iletişimde aktarım istasyonu olarak da görev yapıyordu. Bu rolü üstlenen başka yörünge araçları bulunsa da, MAVEN’in devre dışı kalması durumunda bu yük diğer araçlara binecek.
Bu, MAVEN’in ilk ciddi iletişim sorunu değil. 2022 yılında, uzay aracının seyrüsefer sensörlerinde yaşanan bir arıza nedeniyle NASA, MAVEN ile aylarca bağlantı kuramamıştı. Mühendisler, sorunu yıldızlara dayalı bir navigasyon sistemiyle aşmış ve araç o tarihten bu yana bu geçici çözümle çalışmaya devam etmişti.
NASA, şu anda MAVEN ile yeniden iletişim kurabilmek için çalışmalarını sürdürüyor. Uzay aracının durumu ve görevin geleceği, önümüzdeki günlerde netlik kazanacak.
