Uzmanlar, doğum kontrol haplarının meme kanseri riskini hafifçe artırabileceğini belirtiyor, ancak direkt kanser yapıcı etkisi bulunmuyor.
Gebeliği önleyici yöntemlerden biri olan doğum kontrol haplarının kanser riski üzerine araştırmalar sürüyor. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Bülent Tıraş, hapların özellikle hamilelik şüphesi, doğum sonrası ilk 6 hafta, 35 yaş üstü ve sigara içenler ile bazı kronik hastalıklara sahip kişilerde kullanılmaması gerektiğini vurguluyor.
Türk Kanser Derneği’ne göre, doğum kontrol hapları meme kanseri riskini artırabilen değiştirilebilen faktörler arasında yer alıyor. Meme kanseri risk faktörleri, genetik ve yaş gibi değiştirilemeyenler ile hap kullanımı, menopoz sonrası hormon tedavisi, alkol ve sigara kullanımı gibi değiştirilebilenler olarak ikiye ayrılıyor.
FIGO (Uluslararası Jinekoloji ve Obstetrik Federasyonu) da yapılan çalışmaların bazı kanser türlerinin gelişiminde doğum kontrol haplarının rol oynayabileceğini gösterdiğini belirtiyor. Öte yandan haplar, yumurtalık kistleri, endometriozis ve ağrılı adet gibi durumlarda tedavi amaçlı da kullanılıyor; bu nedenle riskli gruptaki kadınların tedavi öncesi ve sonrası meme kontrollerini yaptırmaları öneriliyor.
Meme dokusuna etkisi:
Ağız yoluyla alınan haplar, östrojen ve progesterona duyarlı meme dokusunu hamilelik sürecindeymiş gibi uyarır. Bu uyarım, uzun süreli kullanımda meme hücrelerinin çoğalmasına ve kistlerin büyümesine katkıda bulunabilir. Yapılan geniş kapsamlı çalışmalara göre, hap kullanan kadınlarda meme kanseri riskinde hafif bir artış gözlemlendi.
Yan etkiler ve riskler:
Doğum kontrol hapları, pıhtı oluşumu, hipertansiyon ve nadir de olsa safra kesesi sorunlarını tetikleyebilir. Ancak doğrudan kanser yapıcı etkisi bulunmamaktadır. Araştırmalar, hap kullanımı sonrasında riskin yaklaşık 10 yıl içinde normale dönebileceğini gösteriyor; bazı çalışmalarda ise bu riskin tamamen ortadan kalkmadığı belirtiliyor.
Nasıl çalışıyor?
Haplar, östrojen ve progesteron hormonlarının sentetik formlarını içerir, yumurtlamayı baskılar, rahim iç zarını inceltir ve servikal mukusu kalınlaştırarak gebeliği önler.
Sonuç:
Doğum kontrol hapları, bilinçli ve doktor gözetiminde kullanıldığında etkili bir gebelik önleyici yöntemdir. Ancak özellikle aile öyküsü veya kronik hastalığı olan kadınlar, hap kullanmadan önce mutlaka doktorlarına danışmalıdır.
