Günlükler ve akıllı telefonlar; çıkartmalar, takılar ve simlerle süsleyebileceğimiz tuvallere dönüştüğünde, tekerlekli sandalyeli 24 yaşındaki Kim Ji-woo, “Neden benim tekerlekli sandalyem de böyle olmasın?” diye düşündü.
Kalıcı bir nörolojik bozukluk olan serebral palsi (SP) hastası Güney Koreli Kim, henüz 16 yaşındayken popüler YouTube kanalı Rolling Guru’yu kurdu.
Şimdi bu platformu Güney Kore’de engelliliğe bakış açısını değiştirmek için kullanıyor.
Tekerlekli sandalye tasarımlarını ve seyahat videolarını paylaşarak çocukken dilediği görünürlüğü kazandığını söylüyor.
Pek çok ülke gibi Güney Kore’de engelli insanlar, toplumsal damgalanma, sınırlı erişilebilirlik ve kamusal yaşamda düşük temsiliyet nedeniyle genellikle daha az görünür durumda.
Kim bunu değiştirmeye kararlı.
Dört kitap yazdı, yurtdışına seyahat ediyor ve yoğun, bağımsız bir hayat sürüyor.
‘Tekerlekli sandalyede olan tek kişi bendim’
“Ailem beni her hafta sonu dışarı çıkarır ve diğer çocukların yaptığı tüm aktiviteleri yapmamı sağlardı. Bu şekilde büyürken engelliliğimin saklanmaması gereken bir şey olduğunu öğrendim” diyor Kim.
“Öğrencilerin neredeyse hiçbirinin engelli olmadığı normal bir okula gittim. Ama sanırım çocukken farkında olmadan yalnızdım. Diğer arkadaşlarımın hiçbiri engelli değildi ve tekerlekli sandalyede olan tek kişi bendim” diye ekliyor.
Kim, 17 yaşında daha bağımsız hale geldiğini söylüyor.
Daha önce manuel tekerlekli sandalye kullanıyordu ancak serebral palsi nedeniyle kendi kendine hareket etmesi neredeyse imkansızdı.
İlk akülü tekerlekli sandalyesini aldığında her şey değişti.
“Dünya birdenbire değişti. Sanki ilk kez yürümeyi öğreniyordum ve sınırlarım bir anda genişledi.”
Ama lise öğrencisi olarak hayatı ev ve okulla sınırlıydı.
İlk kez 20 yaşında metroya bindiğinde “Kalbi patlayacak gibi oldu”.
22 yaşındayken babasıyla birlikte Hong Kong’a gittiğinde her şeyi beraber yapamayacağını anladığı an, hayatında dönüm noktası oldu.
Ona “Lütfen bana biraz boş zaman ver” dedi.
Daha sonraki beş saatini tek başına keşif yaparak geçirdi.
“İlk defa, ‘Dur, bu düşündüğüm kadar büyük bir olay değil. Kötü bir şey olmuyor’ diye düşündüm.”
Kim, kendi YouTube kanalını kurduğunda kendisi gibi tekerlekli sandalye kullanan diğer insanlarla bağlantı kurabildiğini ve yaşadığı deneyimle “empati kuran” insanların olduğunu fark ettiğini söylüyor.
16 yaşındaki Kim ilk videosunda şunu soruyordu: “Dizilerde veya filmlerde engelli insanlar gördünüz mü hiç? Size hiçbir yerde görünmeyen ama her yerde olan insanlardan bahsedeceğim.”
‘Tekerlekli sandalyem boş bir tuval’
Kim Ji-woo tekerlekli sandalye tasarımlarına sadece eğlence amaçlı başlamıştı, ancak zamanla bunun daha büyük bir anlam taşıdığını fark etti
Kim, sekiz yıl önce ilk videosunu yayınladığından beri tekerlekli sandalye ve engelliliğiyle ilişkisinin evrildiğini söylüyor.
İlk girişimlerinden biri olan ‘Ayın Tekerlekli Sandalyesi’nde, her ay tekerlekli sandalyesini belirli bir temada dekore ediyordu.
Kim, Aralık ayında Noel Baba kostümü giydi ve tekerlekli sandalyesini Noel ışıkları ve altın bir kurdeleyle süsledi.
Kim, “Tekerlekli sandalye saklanacak bir şey değil, kendimi özgürce ifade edebileceğim boş bir tuval” diyor.
“İlk başta, ‘Tekerlekli sandalyemi güzelce dekore edersem, güzel görünür – başkaları da yapıyor, ben de deneyebilirim’ diye düşündüm. Ama bu içeriği yapmaya devam ettikçe, tekerlekli sandalyemi gerçekten sevmeye başladım.”
“Kimliğimin son derece önemli bir parçası” diyor.
‘Sadece güzel bir tekerlekli sandalye değil’
)
Kim, geleneksel bir Kore Hanbok elbisesiyle… Tekerleklerinde de geleneksel desenler var.
Kim, tekerlekli sandalye dekorasyon içeriği oluştururken başlangıçta çelişkili duygular hissettiğini, bunun Güney Kore’de tekerlekli sandalyeyle yaşamanın derin zorluklarını gölgeleyebileceğinden endişe ettiğini söylüyor.
İçeriğinin yalnızca “güzel bir tekerlekli sandalye alın” demekten ibaret olmadığını, aynı zamanda kimliği ifade ettiğini ve engelliliğin gerçeklerine değindiğini vurguluyor.
Artık engelli ve engelsiz insanların bir araya gelerek tekerlekli sandalyeleri süslediği, işlevsel bir objeyi yaratıcılık ve bağ kurma tuvaline dönüştürdüğü etkinliklere ev sahipliği yapıyor.
Atölyelerinden birinde altı engelli kız çocuğun bir araya gelerek kendi tekerlekli sandalyelerini tasarlayıp kişiselleştirmelerini sağladı.
“Katılımcılardan biri bana bunun çok eğlenceli olduğunu ve arkadaşlarının onu kıskanacağını söyledi. Bu bana büyük bir armağan gibi geldi çünkü on yaşındayken böyle bir şey söyleyeceğimi hiç hayal edemezdim.”
Kim Ji-woo on farklı ülkeyi gezdi
Kim, çalışmalarının engelli bireyler için bilgi açığını kapatmaya yardımcı olmasını umuyor.
Sosyal medya kanallarında, plajda sörf yaptığı ve Asya, Avrupa ve ABD’yi dolaştığı videolarını paylaşarak kalıpları yıkıyor .
“Herkesin rol modellere ihtiyacı vardır” diyor, çocukluğunda kendisine rehberlik edecek çok az şey olduğunu hatırlayarak.
“Aksi takdirde konfor alanınızın dışına asla çıkamayabilirsiniz.
“Birinin yurtdışına gittiğini, sörfü veya yamaç paraşütünü denediğini ve bunların hepsinin mümkün olduğunu söylediğini duyduğunuzda, ‘Belki denemek isterim. Belki deneyebilirim’ diye düşünmeye başlıyorsunuz.
“Gençken ihtiyaç duyduğum hikayeler bunlardı ve devam etmemi sağlayan da bu.
“Etraftaki insanlar neden bu kadar çabaladığımı sorabilir… Ama hiçbir şey imkansız değildir. Denerseniz, anlarsınız.”
Görseller: Yujin Choi, BBC News Korece
Ek haber: Lara Owen
