Türkiye Musiki Eseri Sahipleri Meslek Birliği (MESAM) Başkanı Recep Ergül, son 4 yılda telif gelirlerinin 25 kat arttığını bildirdi.
Müzik eserlerindeki telif hakları konusundaki gelişmeleri AA muhabirine anlatan Ergül, 1986’da kurulan MESAM’ın 192 ülkede temsil edildiğini söyledi.
Sanatçı, müzik eseri sahibi, söz yazarı, aranjör ve yorumcu olmak üzere MESAM’ın 16 bin üyeye sahip olduğunu kaydeden Ergül, son yıllarda telif gelirlerindeki ciddi artışa işaret ederek, “Son 4 yıldır telif gelirlerimiz 25 kat arttı. Gerek dijital platformlarla yaptığımız yeni anlaşmalar gerekse yurt dışı gelirlerimiz.” diye konuştu.
“Dünyada ilk 20’de olmayı hedefliyoruz”
Recep Ergül, telif hakları hukukunun ve kamuoyu bilgilendirmesinin Türkiye’de gelişmekte olan bir alan olduğunun altını çizerek, telif haklarının tarihsel kökeninin daha derinlere uzandığını vurguladı.
Fikri mülkiyet yasasının 1951’de kabul edildiğinin altını çizen Ergül, “Yasa vardı, uygulaması yoktu. 1986’da MESAM kuruldu, yine uygulama yoktu. 1990’lı yıllarda başladık. Yani şunun şurasında 35 yıllık hikayemiz var. Ama Batı toplumlarına baktığımızda yazar Victor Hugo’nun öncülük ettiği bu süreç, 1886 yılında başladı İsviçre’nin Bern şehrinde. Daha sonra katılımcı ülkeler adına Bern Sözleşmesi dedikleri ilkeleri imzalayıp 1. Dünya Savaşı’ndan önce ve hatta savaş devam ederken Avrupa’da meslek birlikleri kuruluyordu. Her birinin ortalama 100 yıllık bir hikayesi var. Yani 30, 35 yıl değil 100 yıl. Dolayısıyla oralarda sistem tümüyle oturmuş.” ifadelerini kullandı.
Ergül, MESAM’da göreve başladığında, Türkiye’nin telif hakları sıralamasında dünyada son 6’da yer aldığının altını çizerek, şu an listede 37. sırada olduğunu açıkladı.
Dünya sıralamasında ilk 20’de olmayı hedeflediklerine dikkati çeken Ergül, Türkiye’nin yüksek potansiyeline de vurgu yaptı.
“Yapay zeka bin liraya şarkı üretiyor”
Prof. Dr. Erkan Saka, Prof. Dr. Burcu Yıldız, Doç. Dr. Cahit Suluk‘un da aralarında bulunduğu, MESAM bünyesinde kurulan bilim kurulunda 2 yıldır yapay zekayı ele aldıklarını belirten Ergül, “Şüphesiz ki bazı gelişmeler, yenilikler, bazı mesleklerin kaybolmasına da yol açabilir. Yani bunlardan biri, belki ilk akla geleni, aranjör müzisyenler olabilir. Ancak işini doğru yapanlar ilelebet bunu sürdürebileceklerdir. Hatta bunu fırsata çevirip yenilikler de yapabileceklerdir.” dedi.
Recep Ergül, şarkı üretim maliyetlerinin 250-300 bin civarında olduğunu, yapay zekanın yaklaşık bin liraya aynı işi yapabildiğini kaydederek, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Yapay zeka müzikleri yoktan var etmiyor. Var olan müziklerin bir sentezini sunuyor. Kimdir peki bunun sentezini, altyapısını oluşturan? Geçmişten bugüne kadar Türkiye’de bu müzikleri üretmiş ne kadar besteci, söz yazarı, aranjör, diğer müzisyenler varsa onların oluşturduğu bir veri tabanı bankasından bize dakikalar içerisinde bir sentez sunuyor. Hukuki boyutuyla ilgili de yapay zeka firmalarının tümünün lisanslanması gerekmekte.”
Yapay zekanın müziği bitirmesinin mümkün olmadığını dile getiren Ergül, Almanya’da bu konuda emsal davalar olduğunu, müzisyenlerin tedirgin olmamalarını, işlerini kolaylaştırıcı olarak bunu avantaja çevirmeleri yönünde tavsiyede bulundu.
“Düğün başına 58 lira ödeyin, sorun çözülsün”
Recep Ergül, düğünde çalınan şarkı nedeniyle 300 bin lira uzlaşma bedeli talep edilen gelin ve damat konusuna da değindi:
“Düşünün, mesela bir düğün oluyor. Çiçekçi, fotoğrafçı, süslemeci, herkes parasını kazanıyor. Sahnedeki müzisyenler o akşam belli bir ücret alıyor. DJ bile olsa o da belli bir ücret karşılığında çıkıyor. Bir kişi almıyor. O kim biliyor musunuz? Eser sahibi. Yani eser sahibi dediğimiz Neşet Ertaş’tır, Mahsuni Şerif’tir, Aşık Veysel’dir. Ona benzer üreten insanlar. Onun parasını vermiyor. Türkiye’de telif haklarıyla ilgili hakikaten sıkıntılar var. Bunun altındaki en büyük neden toplumsal bilinç ama gittikçe yayılıyor. Geçen sene biz düğün salonlarıyla ilgili bir kampanya başlattık. ‘Düğün başına 58 lira ödeyin, sorun çözülsün.’ dedik. Bir düğünün ortalama maliyeti aşağı yukarı nereden baksanız 100 bin liradan aşağı değildir. 58 lira ödeyecek düğün başına. Çoğu ödedi ama ödememek için hala direnenler var. Fakat bu sıkıntılar yaşanmadan çözülemiyor, çözülmüyor. Yani sıkıntılar olacak, devlet müdahale edecek.”
(AA)
