Stres, hem zihinsel hem de fiziksel sağlığı olumsuz etkileyen yaygın bir sorun. Baş, mide ağrısı ve uykusuzluk gibi belirtiler gösterirken, iştah üzerinde de doğrudan etkili oluyor. Bazı kişiler stresli dönemlerde aşırı yeme eğilimi gösterirken, bazıları ise hiç yemek yiyemiyor.
Vücudun Tepkisi: Stres ve Hormonal Değişiklikler
Yale Üniversitesi’nden Prof. Rajita Sinha’ya göre, stres, “baş edilemeyecek kadar zorlayıcı bir duruma karşı vücudun ve zihnin verdiği tepki”dir. Beyindeki hipotalamus devreye girer ve vücudu alarma geçirir. Adrenalin ve kortizol hormonları salınır, nabız, tansiyon ve enerji seviyesi artar. Kısa süreli stres motive edici olabilirken, uzun süren stres; uyku sorunları, depresyon, kilo artışı ve bağışıklık sisteminde zayıflama gibi sorunlara yol açar.
Stres ve İştah Değişimi
Dr. Mithu Storoni, stresin sindirim sistemi üzerinde etkili olduğunu, bazı insanların iştahını tamamen kaybetmesine neden olduğunu, bazılarında ise tatlı ve yağlı yiyeceklere yönelmeyi artırdığını söylüyor. Beyinle mide arasındaki iletişimi sağlayan vagus siniri, stres altında baskılanır, bu da beynin “açlık-tokluk” sinyallerini doğru alamamasına yol açar. Ayrıca stres, beynin şeker ihtiyacını artırır ve bu da karbonhidratlı yiyeceklere yönelmeye neden olur.
Kronik stresin uzun vadeli etkileri
Sürekli stres altında kalan vücut, insülin direnci geliştirebilir ve bu da kan şekeri seviyesinin yükselmesine, kilo artışına ve diyabet riskine yol açar. Prof. Sinha, “Bir kısır döngü başlar; stres yedikçe artar, yedikçe stres de büyür” diyor.
Stresle Başa Çıkma Yolları
- Yeterli uyku: Uyku, stres hormonlarını dengeler ve şeker isteğini azaltır.
- Egzersiz: Düzenli hareket, stres hormonlarını düşürür ve ruh halini iyileştirir.
- Sağlıklı atıştırmalıklar: Abur cuburu yerine protein ve düşük glisemik gıdalar tercih edin.
- Alkolden uzak durun: Stres anında alkol, kısa süreli rahatlama sağlar ama uzun vadede artırır.
- Sosyal destek: Yakınlarınızla vakit geçirmek, stres kaynaklı aşırı yeme eğilimini azaltır.
Sonuç
Stres yönetimi sadece ruh sağlığı açısından değil, beslenme alışkanlığı ve yaşam kalitesini koruma açısından da önemlidir. Uzmanlar, stres anlarında yiyeceğe sığınmak yerine uyku, egzersiz ve sosyal destek gibi kalıcı alışkanlıklara yönelmenin hem beden hem de zihin sağlığını koruduğunu vurguluyor.
Bu içerik yapay zekanın desteğiyle oluşturulmuştur. Bir hata olduğunu düşünüyorsanız lütfen iletişime geçin.
